T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
YOZGAT / ÇEKEREK - Osman Durmaz Fen Lisesi
Çekerek ilçesi Hacıköy adı altında merkezi bir köy iken Sivas ilinin Zile ilçesine bağlı idi.1924-1925 tarihlerinde ilçe merkezi Kadışehri´ ne nakledilince Hacıköy´de bu ilçeye bağlandı. İlçe merkezi bir yıl sonra Kadışehri´nden Hacıköyü´ne nakledildi. Ancak daha sonra Sorgun ilçe olunca Hacıköy´de bu ilçeye bağlı bir köy olarak kaldı. Sonradan Hacıköy 1928 yılında Sorgun ilçesine bağlı bir bucak haline getirildi. Daha sonra 1944 yılında Hacıköy bucağı ilçe merkezi haline getirildi ve Çekerek ırmağının adı verilerek Sorgun ilçesine bağlı Kadışehri ve Mamure (Aydıncık) bucakları da Çekerek ilçesine bağlanmışlardır. Kurtuluş Savaşının ilk yıllarında ilçenin Özüveren köyünde oturan Aynacıoğulları , etraflarında topladıkları eşkıyalarla birlikte isyan çıkarmış, Zile ve Akdağ ilçelerini basmışlardır. Bu isyanı bastırmak için Binbaşı Ali Galip Bey´in Komutasında Kuvayı Milliye Kuvvetleri ilçenin Koyunculu köyü civarında Aynacıoğulları ile çatışmaya girmişler, fakat köy imamı olan Osman Yılmaz Kör Hoca´nın Aynacıoğulları ile işbirliği yapması nedeniyle esir olmuşlardır. Aynacıoğulları da Ali Galip Bey ve altı subay arkadaşını Fakıdağ civarında Deveci dağı yakınlarına götürerek burada şehit etmişlerdir. Bu olaya tarihimizde Kör hoca olayı da denir. Daha sonraları Ali Galip Bey´in Milletvekili olan kardeşinin ve bucak halkının girişimleri ile Şehit subayların kemikleri, o zaman bucak merkezi olan ve şimdiki ilçe merkezi olan Hacıköyü´ne 1935 yılında getirilerek bir şehitlik abidesi diktirilmiştir. Bu abide Halen Cumhuriyet meydanındadır.
20.05.1990 tarih ve 3644 sayılı kanunla Çekerek ilçesine bağlı 105 köyden, Aydıncık 32 köy ile, Kadışehri 33 Köyle çekerek ilçesinden ayrılarak iki yeni ilçe olmuşlardır. Bu durum Çekerek i olumsuz yönde etkilemiştir. Şu an Çekerek ilçesine bağlı 40 köy, 4 kasaba bulunmaktadır.
Çekerek İlçesi civar yerleşim yerleri gibi sosyal, kültürel ve ekonomik yönden olumsuz şartlarda iken 1944 yılında İlçelik statüsüne kavuşmuştur. İlçe doğudan Kadışehri ve Saraykent ilçeleri, batıdan Aydıncık ve Sorgun ilçeleri, kuzeyden Tokat ilinin Zile ilçesi, güneyden Sorgun ilçesi ile çevrili olup, il merkezine uzaklığı 90 kilometredir.
Çekerek ilçesinin 4 kasabası ve 40 köyü vardır. Yüzölçümü 750 kilometrekare olup, deniz seviyesinden yüksekliği 925 metredir. Arazi yapısı engebeli olup, doğuda Deveci dağı ve Fakıdağı, batıda ise Kümbet ovası bulunur. Yöre çok dağlıktır. Dağların eğimi de oldukça fazladır. Kayalıklar çok yeri kaplar, tarıma elverişli arazi azdır.
İlçemizde Çekerek ırmağı ile Sabıközü adı verilen iki akarsuyu vardır. Bu suyun üzerine Süreyya bey barajı yapılmakta olup, inşaatı halen devam etmektedir. İlçemize adı verilen Çekerek ırmağı Sivas çamlıbel den doğar ,Yeşil ırmağa oradanda Karadenize dökülür. Sabıközü suyu ise Sorgun İlçesi sınırları içerisinde doğar ve Kurtağılı köyü civarlarında Çekerek ırmağına karışır.
Çekerek ilçesi Karadeniz Bölgesine yakın olması nedeniyle Karadeniz ikliminden etkilenmektedir.
İç Anadolu bölgesinde görülen karasal iklim ve Karadeniz iklimi arasında bir geçiş iklim özelliği görülmektedir. Bu yapısı ile yazları sıcak, kışları soğuk geçmektedir. Yozgat? a göre daha ılıman bir iklim özelliği vardır. Kar yağışı Yozgat´a göre oldukça azdır.
Çekerek barajı, su toplama ve kapasite açısından ülkemizdeki barajlar arasında 10 . sıradadır. Enerji üretiminde öğnemli bir yer tutmayacak olan baraj daha ziyade sulama ve taşkınları önleme amaçlıdır.
Baraj gölünün uzunluğu 37 km olup setin eni 15 km yi bulacaktır. 4 köy tamamen kalkacak, 8 köyünde arazileri kısmen su altında kalacaktır.
Çekerek ırmağının Kurtağlı Köyü aşağısında ilçeye 4 Km uzaklıktadır. Cenevizliler döneminde yapılmıştır. Çok yüksek ve sivri bir kayanın üzerine ırmak yönüne doğru toprak altında merdivenlerle aşağıdoğru inilen bir yerdedir. Yaklaşık 200 merdiven basamağı vardır. tabii bir kaya değildir elle yapılmış merdivenlerdir.
Söylentiye göre kayanın doğusundaki yüksek tepeye yerleşen ırmaktan su almak için bu merdivenleri yapmışlardır. Bir Rum beyinin hasta kızı için bu merdivenleri yaptığı anlatılmaktadır.
Başka bir rivayete göre ise Keşişin birinin güzel bir kızı varmış iki genç bu kızı isterleşmiş keşinin ise kızını her ikisine de vermek istememiş. Gençlerden birine bu yüksek kayadan girilerek merdivenlerle ırmağın karşı tarafına geçilecek bir yol yapmasını ister. Öteki gençten ise ırmağın üzerinden geçecek bir köprü inşa etmesini ister. Kim önce yaparsa kızı ona verecektir. (Kızlar kayasının 500 metre aşağıda bu köprünün ayakları mevcuttur. )
İki gençten biri köprüyü, diğeri merdivenli geçit tüneli yapar. Ancak keşiş köprüyü yapan gençe ötekinin daha önce bitirdiğini kızı ona vereceğini söyler. Bunu duyan genç kafasına külüngü vurarak kendini öldürür. Keşişy daha sonra kayayı oyan gence kızı ötekine verdiğini söyler bunun üzerine bu gençte kendini yüksek kayadan aşağı atarak öldürür.
Zile´den Çekerek´e giren yola yakın Çekerek´in hemen çıkışında ağaçlık ve ormanlık bir yerde yatır vardır. Seyit Ahmet Türbesi denmektedir. Ziyaret yeridir. Veli bir kişi yatmaktadır. Türbenin bulunduğu çevreden dışarı ağaç çıkarmak mümkün değildir.
